Preparaty witaminy B12

 

Preparaty witaminy B12

Preparaty witaminy B12: dozowanie i formy podawania. Tabletki z witaminą B12 czy zastrzyki? Wysoko dawkowana witamina B12 i zapotrzebowanie dzienne.

 

Zawartość

  • Jak wygląda idealny preparat witaminy B12? Na co trzeba zwracać uwagę?
  • Jaka jest najlepsza substancja czynna?
  • Jakie jest właściwe dawkowanie preparatów witaminy B12?
  • Jakie substancje dodatkowe są w zawartości? Czy są one wegańskie?
  • Tabletki, krople czy kapsułki?

Preparaty witaminy B12: bogaty wybór

Tam gdzie pożywienie nie zapewnia wystarczającego zaopatrzenia w witaminę B12  – tak jak przy wegańskim sposobie odżywiania, lub przy zaburzeniach wchłaniania- sensownie jest suplementować tą witaminę poprzez odpowiednie preparaty.

Rynek jest jednak nieprzejrzysty, dlatego sensownie jest przed zakupem zebrać informacje odnośnie różnicach w preparatach. Ten artykuł ma za zadanie przedstawić obszerne rozeznanie i przekazać najważniejsze informacje, jakie są potrzebne do wyboru odpowiedniego preparatu witaminy B12.

Preparaty witaminy B12: jakie są różnice

 

Różnorodne preparaty witaminy B12 różnią się między sobą przede wszystkim w czterech następujących obszarach:

  1. Substancja czynna 

Witamina B12 jest dostępna w wielu formach, które są przez organizm ludzki różnie przyswajane, oraz posiadają określone zalety i wady ( zobacz poniżej). Najbardziej znane formy to metylokobalamina,  hydroksokobalamina, adenozylokobalamina i cyjanokobalamina.

Należy zwrócić uwagę: Stosowanie możliwie naturalnych form hydroksokobalaminy, adenozylokobalaminy i metylokobalaminy- najlepiej jako mieszanki.

  1. Dawkowanie

Dawkowanie  różnych preparatów różni się znacząco, rozpiętość jest od 10 µg do 5000 µg / dawka- co odpowiada od potrójnej do 1600-krotności zalecanej dawki dziennej. Obie dawki mają swoje uzasadnienie dla różnych zastosowań ( zobacz poniżej).

Należy zwrócić uwagę: nie są sensowne bardzo niskie lub bardzo wysokie dawki. Dobre dawkowanie prewencyjne i podtrzymujące leży na poziomie 250-500 µg.

  1. Postacie preparatów

Witamina B12 jest dostępna w kapsułkach, tabletkach, w proszku, nuggetsach, kroplach, syropie, paście do zębów oraz w ampułkach/ zastrzykach.  Te preparaty różnią się między sobą nieznacznie w działaniu, ale znaczne różnice są w zastosowaniu i składzie.

Należy zwrócić uwagę: kapsułki są najbardziej czystymi preparatami. Zastrzyki są niezbędne przy bardzo silnym niedoborze witaminy B12.

  1. Skład preparatu

Witamina B12 może być składową kompleksu witaminy B12 lub może być w multi- kompleksie witamin, ewentualnie może być też podawana pojedynczo. Preparaty, które zawierają wyłącznie witaminę B12 jako substancję czynną, zawierają częściowo składniki dodatkowe, takie jak środek słodzący lub składniki smakowe i koloryzujące, które mogą mieć w określonych okolicznościach negatywne skutki dla zdrowia.  Zalecamy dlatego preparaty, które nie mają w składzie żadnych dodatków i są znane z czystych składników (zobacz poniżej).

Należy zwrócić uwagę: możliwie wybierajmy kapsułki, ponieważ w nich nie stosuje się składników dodatkowych. Należy dokładnie sprawdzić skład preparatu.

Podsumowanie: idealny preparat B12

  • Substancja czynna
    doustnie: kombinacja wszystkich form aktywnych/ formy aktywne
    zastrzyki: Hydroksokobalamina
  • Dawkowanie:
    doustnie(normalny przypadek): 250-500 µg/dzień
    zastrzyki: 1000-1500 µg/tydzień
  • Forma
    kapsułki, przy trudnościach z połykaniem krople lub spray
  • Skład
    możliwie czysty, możliwie naturalna substancja wypełniająca

Substancje czynne w preparatach witaminy B12

 

Witamina B12 ( kobalamina) w preparatach jest dostępna w różnych formach, w których do właściwej molekuły B12 zawsze jest powiązany drugi komponent chemiczny. Jaki rodzaj jest tego łączenia, można sprawdzić z dokładnego opisu substancji czynnej, która powinna być podana w składzie dobrych preparatów B12.

Szczególnie rozpowszechniona jest syntetyczna cyjanokobalamina, oraz naturalne formy hydroksokobalamina, Adenozylokobalamina ( 5- dezyksyAdenozylokobalamina) oraz metylokobalamina.

Naturalna żywność zawiera przeważnie mieszankę wszystkich trzech form naturalnych, które są potrzebne dla ludzkiego organizmu. Wprawdzie te formy mogą być w organizmie zamieniane jedna w drugą, jednak mieszanki tych substancji czynnych są w naszej opinii najlepszą opcją.

Poniżej porównanie 4 pojedynczych substancji czynnych.

Cyjanokobalamina –
„syntetyczna B12“
nienie4średnie do słabegoBrak własnego działania
Hydroksokobalamina
„magazynująca-B12“
taknie3Bardzo dobraOdtruwanie cyjanku i NO
Metylokobalamina
„B12 dla DNA i mózgu“
taktak0średniaDNA, mózg, nerwy, krew, odtruwanie
Adenozylokobalamina
„B12 dla energii i nerwów“
taktak0średniaenergia, nerwy, mięsnie, mózg, DNA

 

Preparaty witaminy B12 i ich substancje czynne

Istotne różnice w substancjach czynnych witaminy B12 w różnych preparatach są widoczne wyraźnie w powyższej tabeli. Aby dokładniej zrozumieć te różnice, przyjrzymy się dokładnie poszczególnym formom witaminy B12.

Cyjanokobalamina

jest substancją syntetyczną, która prawie nie występuje w naturze.  Powstaje ona z połączenia witaminy B12 i substancji trującej cyjanku ( kwas cyjanowodorowy). W normalnych warunkach cyjanokobalamina występuje tylko wtedy, kiedy jest potrzebne odtruwanie od cyjanku- wtedy naturalna witamina B12 łączy się z cyjankiem i jest wydalana jako cyjanokobalamina.

Przy dostarczaniu dużych ilości cyjanokobalaminy w sztuczny sposób, część dawki zostaje wydalony a część rozpada się w organizmie znowu do postaci B12 (kobalamina) i cyjanku (kwas cyjanowodorowy). Niektórzy ludzie reagują na cyjanek częściowo silnymi reakcjami alergicznymi, podczas gdy ilość przyjętego cyjanku poprzez preparaty witaminy B12 jest ekstremalnie niska.  Gdy nerki dobrze spełniają swoją funkcję, cyjanek zostaje w większości wydalony, natomiast osoby z zaburzonym funkcjonowaniem nerek powinny generalnie unikać cyjanokobalaminy. Także palacze powinni wybierać inną substancję czynną, ponieważ są już mocno obciążeni cyjankiem. ( 1)

Cyjanokobalamina była przez długi czas używana w USA jako najczęściej stosowany środek w preparatach witaminy B12 ze względu na bardzo prostą syntetyczną produkcję i dobrą stabilność. Jest ona obecnie dość często spotykana, ponieważ przy wysokim dawkowaniu wykazuje dobre działanie w większości przypadków.

Ze względu na wymienione wady cyjanokobalamina jest wypierana przez inne formy witaminy B12 w dobrej terapii i w zaleceniach WHO została zamieniona przez hydroksokobalaminę.  Różni naukowcy zażądali nawet, aby usunąć cyjanokobalaminę całkowicie z rynku; ponieważ jest porównywalnie słabsza niż inne formy kobalaminy. ( 2,3)

Hydroksokobalamina

jest formą witaminy B12, która jest produkowana w naturalny sposób przez większość bakterii. W organizmie ludzkim musi ona być także przekształcona na metylokobalaminę i adenozylokobalaminę, ma jednak tą zaletę w porównaniu do cyjanokobalaminy, że nie uwalnia żadnych substancji trujących, nie jest tak łatwo wydalana, jest łatwiej dostępna dla organizmu oraz na podstawie swojego lepszego łączenia białek wykazuje lepsze działanie magazynujące.

Hydroksokobalamina jest obecnie międzynarodowym standardem w preparatach witaminy B12 przy zastrzykach i jest także zalecana jako zastrzyk przez WHO. (4).  Hydroksokobalamina obok używania w terapii B12 jest stosowana w wysokich dawkach do odtruwania, ponieważ wiąże cyjanek i azotki i wydala z organizmu. Produktem wydalania jest jak wspomniano cyjanokobalamina.

Metylokobalamina i adenozylokobalamina

Są obydwoma biologicznie aktywnymi formami witaminy B12, które mogą być bezpośrednio używane w organizmie. Zarówno cyjanokobalamina jak i hydroksokobalamina muszą być w organizmie najpierw przeobrażone w koenzymy metylokobalamina lub adenozylokobalamina, żeby być biologicznie użyteczne. Metylokobalamina jest często określana jako „ bioidentyczna” forma witaminy B12. Metylokobalamina i adenozylokobalamina mają w terapii obok bezpośredniej dostępności także tą zaletę, że mogą być bardzo dobrze magazynowane w wątrobie.

Ideał: mieszanka wszystkich form naturalnych

Ludzkie ciało potrzebuje w takim samym stopniu metylokobalaminy i adenozylokobalaminy. Także naturalna hydroksokobalamina gra ważną rolę dla funkcji odtruwania organizmu i ma własność magazynującą, ponieważ utrzymuje się dłużej we krwi niż inne bardziej ulotne formy koenzymu.

Idealną substancją czynną jest w naszej opinii mieszanka form koenzymu, a najlepiej mieszanka wszystkich trzech form naturalnych.

Dawkowanie preparatów witaminy B12

Przy stosowaniu doustnych preparatów witaminy B12 należy rozróżnić następujące obszary dawkowania:

Niska dawka 3-50 µgNiskie uzupełnienie odżywiania

Pokrywa nie zawsze dzienne zapotrzebowanie

 –
Średnia dawka 150-250 µgUzupełnienie odżywiania
pokrycie dziennego zapotrzebowania
Prewencja
Weganie, wegetarianie
dobra zdolność przyswajania
dobre zdrowie
Podwyższona dawka 300-500 µgPokrycie dziennego zapotrzebowania
przy zwiększonym zapotrzebowaniu i problemach przyswajania
przy lekkim niedoborze
Weganie, wegetarianie
niezdrowe odżywianie Stres
Ciąża /karmienie piersią
starsi ludzie
Sportowcy
przyjmowanie leków
po operacjach i chorobach
W wysokiej dawce 1000-3000 µgPrzy silnych zaburzeniach wchłaniania
przy chorobach
przy ciężkim niedoborze
Przy symptomach ciężkiego niedoboru
przy chronicznych chorobach
przy anemii
Mega dawka od 5000 µgPrzy terapii początkowej w wysokiej dawce

Dla ogólnego zużycia najbardziej sensowną opcją są średnie i podwyższone dawki.

Przy ciężkim niedoborze sensowna jest terapia początkowa w wysokiej dawce, aby uzupełnić zapasy w organizmie. Ten efekt można uzyskać albo poprzez zastrzyki lub preparaty w dużej dawce ( mega dawka 5000µg).

Przyjmowanie preparatów z witaminy B12

Przy zapotrzebowaniu na poziomie 3 µg dawkowanie może się wydawać na pierwszy rzut oka zbyt duże. To wrażenie jest jednak mylące- gdyż nie cała w jednej dawce zawarta witamina B13 jest przez organizm rzeczywiście resorbowana.

Przy ustnym przyjmowaniu witaminy B12 może organizm poprzez intrinistic factor przyjąć maksymalnie 1,5 µg na dawkę- niezależnie jak wysoka jest ta dawka. Kolejny 1% podanej dawki jest przyjęta poprzez pasywną dyfuzję. Aby pokryć zapotrzebowanie na poziomie 2,4 – 3 µg poprzez jednorazową dawkę, należy przyjąć przynajmniej 100 – 150 µg.  Alternatywnie można przyjąć trzy mniejsze dawki w większym odstępie czasu podzielone w ciągu dnia, aby wykorzystać wchłanianie poprzez intrinistic factor – trzykrotnie po 5 µg byłoby sensowną dawką.

Przy zaburzeniach wchłaniania odpada wchłanianie 1,5 µg poprzez czynnik wewnętrzny (intrinistic factor) oraz dyfuzja pasywna jest mniejsza. W tym przypadku dawka podtrzymująca do pokrycia dziennego zapotrzebowania to 300 µg- więc aby stworzyć bufor bezpieczeństwa sensowna jest dawka 500 µg.

Witamina B12 w wysokiej dawce, wyższej niż 1000 µg ma wtedy sens, kiedy zapasy w organizmie są wyczerpane i występują ciężkie objawy, ponieważ wtedy i tak jest nie tylko pokrywane zapotrzebowanie, ale także muszą być pilnie uzupełnione zapasy w organizmie.

Dawkowanie tabletek i kapsułek witaminy B12

Poniżej przegląd ilości witaminy B12, które przy doustnym przyjmowaniu ( np. tabletki, kapsułki) i przy różnych jednorazowych dawkach są rzeczywiście przyjmowane. Okazuje się, że w tym przypadku dopiero dawki od 100 µg rzeczywiście pokrywają dzienne zapotrzebowanie.  Przy zaburzeniach wchłaniania odpadają poprzez czynnik wewnętrzny (intrinistic factor) wartości 1,5 µg i wtedy liczą się tylko wartości pasywnej dyfuzji.

101,50,11,6
301,50,31,8
501,50,52,0
1001,51,02,5
5001,55,06,5
10001,510,011,5

Preparaty witaminy B12 w prewencji i terapii

Poniżej przedstawiamy opis, które dawki są stosowane w różnych sceneriach prewencyjnych i w terapii.

  1. Uzupełnianie przyjmowania witaminy B12 poprzez pożywienie

Jeśli pożywienie zawiera dalsze źródła witaminy B12, które nie wystarczają do pokrycia dziennego zapotrzebowania- jak na przykład przy wegetariańskim odżywianiu się ( mleko i jaja) lub przy wegańskim sposobie jedzenia ( ubogacona żywność), wystarczają u zdrowego człowieka niewielkie ilości witaminy B12 jako dawka uzupełniająca. Taka niewielka dawka witaminy B12 może wystarczyć także przy optymalnej wchłanialności aby zapobiec niedoborowi.

Preparaty doustne
(tabletki, kapsułki)
Niska dawka 3-50 µg/dzień
zastrzyki/iniekcje bezsensowne
  1. Pokrycie dziennego zapotrzebowania

Do pokrycia dziennego zapotrzebowania (3 µg) poprzez preparaty doustne jest sensowne, jak opisane powyżej, wybrać dawkę dużo wyższą niż właściwe dzienne zapotrzebowanie. Przy stosowaniu trzech dawek podzielonych w ciągu dnia wykorzystane zostanie wchłanianie dzięki czynnikowi wewnętrznemu ( intrinistic factor), tak, że tylko niewielka dawka ogólna jest potrzebna.

Jeśli zapotrzebowanie ma być pokryte poprzez pojedynczą dawkę doustną, wtedy należy wybrać średnią dawkę witaminy B12 na poziomie 150-250 µg. Ta dawka pokrywa w normalnym przypadku zapotrzebowanie prawie u wszystkich ludzi. Podwyższona dawka 300-500 µg jest zalecana wtedy, kiedy jest zwiększone zapotrzebowanie poprzez słabe wchłanianie, stres lub chorobę.

Preparaty doustne
(tabletki, kapsułki)
3 x 3 – 5 µg/dzień lub
1 x 150 – 250 µg/dzień(normalne zapotrzebowanie)
1 x 500 µg/ dzień (zwiększone zapotrzebowanie)
zastrzyki/iniekcjeHydroksokobalamina: 1000 µg co 3-6 miesięcy
Cyjanokobalamina: 100 µg co 2-3 tygodnie lub 1000 µg/ miesiąc
  1. Przy chorobach i zaburzeniach wchłaniania

Przy zaburzeniach wchłaniania, niektórych chorobach i do uzupełnienia zapasów organizmu należy stosować witaminę B12 w wysokiej dawce. Jeśli występuje zaburzenie wchłaniania, – które jest częste w formie lekkich stanów zapalnych układu żołądkowo- jelitowego- należy przyjmować wysokie dawki witaminy B12 (1000-2000 µg/ dziennie) tak długo jak utrzymuje się stan zapalny, ponieważ wtedy organizm przyjmuje tylko niewielką część tej dawki. Jednocześnie z suplementacją witaminy B12 należ spróbować znaleźć przyczynę zaburzeń wchłaniania i ją potwierdzić.

W przypadku zastrzyków dawkowanie jest takie samo jak w terapii podtrzymującej, ponieważ poprzez iniekcje omija się zaburzenia wchłaniania.

W przypadku niektórych chorób witamina B12 jest stosowana towarzysząco do terapii- wtedy przeważnie używane też są wysokie dawki witaminy B12.

  1. Terapia początkowa

Po stwierdzeniu ciężkiego niedoboru witaminy B12 lub po długim odżywianiu się z niedoborem jako terapia początkowa stosuje się witaminę B12 w dużych dawkach, aby szybko uzupełnić zapasy w organizmie. W tym przypadku bardzo dobrze sprawdza się hydroksokobalamina.

Wysoko dawkowana witamina B12 w terapii początkowej:

Preparaty doustne
(tabletki, kapsułki)
Hydroksokobalamina: 5000 µg /dziennie przez 4 tygodnie
zastrzyki/iniekcjeHydroksokobalamina: 4 tygodnie 1000 µg/na tydzień lub 1-3 tygodnie 2 x 1000 µg/tydzień
Cyjanokobalamina: 5 -8 tygodni 2 x 1000 µg/tydzień

Preparaty witaminy B12: formy podawania

Preparaty witaminy B12 istnieją w różnorodnych formach. Obok tabletek istnieją także między innymi kapsułki, proszek, nuggetsy, krople, syrop, pasta do zębów oraz ampułki do podawania w zastrzykach.

Ostatnio jest także dostępnych wiele środków spożywczych wzbogaconych w witaminę B12 które można traktować jako rodzaj preparatu, te jednak nie są uwzględnione w tym zestawieniu.

Witamina B12 w formie preparatów doustnych takich jak tabletki i kapsułki jest wchłaniana poprzez jelita. To jest najbardziej powszechna forma preparatów B12 do pokrycia dziennego zapotrzebowania. Wprawdzie problemy z wchłanianiem przez jelita są w wielu przypadkach przyczyną niedoboru witaminy B12, jednak tak jak dalej dokładniej opisane, okazuje się, że ta forma suplementacji nawet przy zaburzeniach wchłaniania jest tak samo wartościowa jak zastrzyki, kiedy jest dobrana odpowiednio wysoka dawka.

Tabletki z witaminą B12

Tabletki z witaminą B12 są najbardziej powszechną formą preparatów B12, przy czym zaliczamy do tej kategorii też draże i podobne formy. Tabletki do połykania i tabletki do ssania różnią się między sobą, jednak tym nie będziemy się w szczególności zajmować.

Tabletki mają dużą wadę, ponieważ potrzebują często wiele substancji dodatkowych, aby zapewnić odpowiedni kształt, kolor oraz smak. Niektóre substancje dodatkowe mogą upośledzać optymalne rozpuszczanie w żołądku i jelitach, przez co mogą ograniczać wchłanianie witaminy B12. Poza tym niektóre substancje dodatkowe są oceniane przez ochronę konsumentów jako budzące wątpliwości

Kapsułki witaminy B12

Kapsułki witaminy B12 są łatwiejsze do produkcji bez substancji dodatkowych- przeważnie w kapsułkach jest jedynie potrzebna celuloza- dlatego są w wielu przypadkach preferowane przed tabletkami. Kapsułki zaliczamy do najbardziej czystych i najbardziej wartościowych preparatów witaminy B12, dlatego są bardzo cenione przez ludzi o dużej świadomości swojego zdrowia, którzy unikają sztucznych substancji dodatkowych.

Weganie powinni sprawdzać dokładnie zarówno tabletki jak i kapsułki, ponieważ mogą one zawierać zarówno żelatynę jak i laktozę.

Witamina B12 pod język: tabletki do ssania, krople i spray

Ze względu na możliwość przyjmowania witaminy B12 podjęzykowo poprzez śluzówki w jakie ustnej, sensowne jest przyjmowanie tabletek do ssania, kropli z witaminą B12 lub w sprayu.

Krople i spray są łatwiej przyswajalne dzięki już rozpuszczonej witaminie B12, są za to dużo szybciej połykane. Tabletki do ssania mają powolny kontakt z śluzówkami w jamie ustnej i przez to wolniej oddają witaminę B12, co może przynosić większe korzyści. Negatywnie oceniane jest przy tabletkach do ssania częste stosowanie substancji dodatkowych takich jak substancje słodzące, barwniki i aromaty- krople i spray są często bardziej naturalne i nie zawierają substancji dodatkowych.

Nie można oszacować jaka duża jest zaleta dodatkowego przyjmowania podjęzykowego witaminy B12 poprzez śluzówki w jamie ustnej w porównaniu do przyjmowania tabletek i kapsułek poprzez jelita, ponieważ niewystarczające są badania naukowe w tym zakresie. Na pewno takie przyjmowanie podjęzykowe jest co najmniej tak samo efektywne, dlatego preparaty pod język są komfortową alternatywą do tabletek i kapsułek. Szczególnie ta forma jest warta polecenia dzieciom oraz osobom starszym z trudnościami połykania.

Zastrzyki z witaminą B12

Przy zaburzeniach wchłaniania tradycyjnie stosowana jest witamina B12 w formie tygodniowych/ comiesięcznych zastrzyków z dawką około 1000 µg. Tutaj do dyspozycji są głównie substancje czynne cyjanokobalamina i hydroksokobalamina, natomiast adenozylokobalamina nie istnieje zupełnie jako zastrzyki a metylokobalamina jest bardzo rzadko używana.

Kiedy ma sens stosowanie zastrzyków? Najbardziej oczywistym argumentem dla zastrzyków z witaminy B12 jest fakt, że przy zaburzeniach wchłaniania ta forma podawania poprzez omijanie żołądka i jelit jest najbezpieczniejsza do absorpcji tej witaminy. Różne badania naukowe pokazały w międzyczasie, że wysokie dawki witaminy B12 podawane doustnie (~2000 µg/dziennie) dają taki sam efekt, ponieważ 1 procent zaaplikowanej dawki może być wchłonięte przez pasywną dyfuzję. (5) Dlatego obecnie terapia doustna jest w tym punkcie równowartościowa terapii poprzez zastrzyki. (6) Wprawdzie są wtedy potrzebne bardzo wysokie dawki witaminy B12, natomiast nie omijamy nieprzyjemne zastrzyki oraz w zależności od okoliczności drogę do lekarza. W przeciwieństwie do tego jest fakt, że trudno jest przyjmować doustnie takie bardzo wysokie dawki, i dlatego w dalszym ciągu do uzupełnienia zapasów organizmu w witaminę B12 najlepszą metodą są zastrzyki. Z pojedynczego zastrzyku z hydroksokobalaminę wchłaniane jest około 700 µg, które do tego krążą długo w organizmie- to byłoby nie do osiągnięcia za pomocą preparatów doustnych. Także niektóre osoby uważają, że zastrzyki podawane w większych odstępach czasu są bardziej przyjemne niż codzienne przyjmowanie preparatów doustnych.

Pasta do zębów z witaminą B12

Nową formą suplementowania witaminy B12 jest ubogacona pasta do zębów. Firma Sante we współpracy ze Niemieckim Związkiem Wegetarian (VEBU) stworzyła pastę do zębów zawierającą witaminę B12, której pozytywne działanie zostało potwierdzone w pierwszych testach klinicznych na Uniwersytecie w Magdeburgu. Zawarta w niej substancja czynna to cyjanokobalamina. Jeden gram pasty do zębów zawiera około 100 µg witaminy B12, więc przy użyciu dwa razy dziennie można przyjąć około 3.6 µg aby pokryć dzienne zapotrzebowanie. To jest bardzo pożądane uzupełnienie diety w szczególności dla wegan, którzy chcą suplementować witaminę B12 z różnych źródeł, jednak nie jest w stanie samodzielnie pokryć dziennego zapotrzebowania w każdym przypadku.

Skład preparatów witaminy B12

W idealnym przypadku preparaty witaminy B12 zawierają tylko substancję czynną i ewentualnie możliwie neutralną substancję transportującą. Odradzamy preparaty z substancjami słodzącymi ( w szczególności aspartam)- te wprawdzie dodają smaku, ale ogólnie raczej budzą obawy. Substancje koloryzujące są także niepotrzebne i powinno się ich unikać. Dalej jest stosowana cała paleta substancji pomocniczych, których wzajemne oddziaływanie z witaminą B12 jest częściowo w ogóle niezbadane lub zbyt mało zbadane naukowo.

Czystość preparatu w naszej opinii pozwala opiniować o ogólnej jakości produktu- poważni producenci mają tendencję do rezygnowania z dodatków substancji słodzących i innych bezsensownych składników, dlatego takim preparatom należy dawać pierwszeństwo.

Weganie powinni także zwracać uwagę czy preparaty zawierają substancje pochodzenia zwierzęcego takie jak laktoza lub żelatyna.

Witamina B Kompleks

Witaminy grupy B są silnie ze sobą powiązane, aby uaktywnić swoje działanie. Witaminy te uzupełniają się i wzmacniają, biorą udział w produkcji różnych enzymów oraz dostarczają części składowych do szeregu ważnych i powiązanych ze sobą procesów przemiany materii. Wszystkie witaminy grupy B powinny zatem być suplementowane w wystarczającej ilości oraz należy utrzymywać ich równowagę w organizmie.

Z tego punktu widzenia przyjmowanie witamin B kompleks  jest bardzo sensowne. Szczególnie kombinacja witaminy B12 i kwasu foliowego jest bardzo często stosowana, ponieważ te witaminy są silnie ze sobą powiązane.

Preparaty wielowitaminowe są oceniane bardzo kontrowersyjnie, ponieważ istnieje podejrzenie, że witaminy wytworzone syntetycznie nie działają w wielu przypadkach tak jak ich naturalne wzory. (7) Tak jak podpisane powyżej dla witaminy B12, witaminy mogą występować w różnych formach, które niekoniecznie odpowiadają formie naturalnej i wykazują w organizmie także inne działanie. W naturalnej żywności witaminy nigdy nie występują w swojej formie jako czysto syntetyczne sole, lecz są powiązane do różnych molekuł i są uzupełniane prze dużą liczbę innych substancji takich jak minerały czy mikroelementy. Wielu ekspertów żywieniowych jest zdania, że przyjmowanie witamin poprzez naturalne środki spożywcze należy przedkładać przed przyjmowanie substancji syntetycznych. Jeśli witamina jest sztucznie podawana, należy zwracać uwagę na możliwie bio identyczną formę.

Pozostałe witaminy grupy B można dużo łatwiej pobierać z pożywienia niż witaminę B12- zawiera je także obficie żywność pochodzenia roślinnego. Dlatego można dojść do wniosku, że sensownie jest suplementować syntetycznie tylko witaminę B12, natomiast inne witaminy B oraz kwas foliowy przyjmować w pożywieniu. Wiele witamin grupy B znajduje się między innymi w następujących produktach spożywczych: kiełki pszenicy, drożdże, orzechy, ryż, owoce, rośliny strączkowe, szpinak.

Niezależnie od tych rozważań na rynku są dostępne bardzo dobre kompleksy witamin B i niektóre dobre kompleksy witamin.

Przedawkowanie witaminy B12

Przedawkowanie witaminy B12  jest prawie niemożliwe. Jeśli zostanie przyjęta bardzo duża ilość, to nadmiar zostaje wydalony z moczem. Działanie toksyczne nie jest znane, dlatego nie ma zdefiniowanej górnej granicy dawkowania. Przyjmowanie do 5000 µg dziennie jest zgodnie z medycyną konwencjonalną oszacowane jako bezpieczne.

Podejrzewa się, że długoterminowe przyjmowanie mega dawki może powodować uszkodzenia wątroby i nerek, natomiast takie przypadki są w medycynie do tej pory nieznane.

Przy rozpoczęciu terapii witaminą B12 należy pamiętać, że może się zmienić przemiana materii i inne substancje muszę też być suplementowane w większej dawce.

Przy niewystarczającej suplementacji kwasu foliowego może pojawić się mrowienie rąk. Może też znacznie się zwiększyć zapotrzebowanie na żelazo ponieważ jest zwiększona produkcja krwinek. Podobnie jest z zużyciem potasu.
Ogólnie witamina B12 jest jedną z najbardziej nieszkodliwych witamin. Preparaty witaminy B12 dostępne w handlu mogą być spokojnie przyjmowane w powyżej wymienionych dawkach. Nawet przy przypadkowym przyjęciu większej dawki ( kilkudniowej) nie należy się obawiać przedawkowania.

Na co należy zwrócić uwagę przy przyjmowaniu preparatów witaminy B12?

Ogólnie preparaty witaminy B12 są uważane za bardzo przyjazne użytkownikom, ponieważ przy przestrzeganiu typowych zaleceń dawkowania nie należy nic więcej uwzględniać. Preparaty witaminy B12 mogą być przyjmowane o każdej porze dnia niezależnie od posiłku lub z posiłkiem.

Wchłanianie witaminy B12 może wprawdzie być utrudnione lub wstrzymane poprzez przyjmowanie różnych leków i substancji, do których zaliczamy między innymi:

  • Alkohol
  • Nikotyna
  • Duże dawki witaminy C
  • Aspiryna
  • Substancje hamujące wydzielanie kwasów
  • Antybiotyki
  • Tabletki antykoncepcyjne
  • Substancje hamujące pompę protonową
  • Chemioterapia
  • Leki psychotropowe
  • Leki przeciwcukrzycowe (Metformina)
  • Leki obniżające ciśnienie (ACE)
  • Leki na zaburzenia rytmu serca (Betablokery, Nitratspraye, Nitrogliceryna)
  • Leki obniżające cholesterol (Statyny)
  • Zivoduvin
  • Kolchizyna
  • Azotyny

W razie przyjmowania powyżej opisanych leków sensownie jest w zależności od okoliczności skonsultować z lekarze, jak zoptymalizować przyjmowanie witaminy B12.

Bibliografia:

1. Koyama K, Yoshida A, Takeda A, Morozumi K, Fujinami T, Tanaka N. Abnormal cyanide metabolism in uraemic patients. Nephrol Dial Transplant. 1997 Aug;12(8):1622-8.

2. Freeman AG. Cyanocobalamin—a case for withdrawal: discussion paper. J R Soc Med 1992; 85: 686-771. PubMed

3. Hans C. Andersson, Emmanuel Shapira, Biochemical and clinical response to hydroxocobalamin versus cyanocobalamin treatment in patients with methylmalonic acidemia and homocystinuria (cblC), The Journal of Pediatrics, Volume 132, Issue 1, January 1998, Pages 121-124, ISSN 0022-3476, http://dx.doi.org/10.1016/S0022-3476(98)70496-2.

4. WHO Model List of Essential Medicines, 18th list (April 2013) http://www.who.int/medicines/publications/essentialmedicines/en/

5. Lane LA, Rojas-Fernandez C. Ann Pharmacother Treatment of vitamin b(12)-deficiency anemia: oral versus parenteral therapy. . 2002 Jul-Aug; 36(7-8):1268-72.

6. Andrès E, Dali-Youcef N, Vogel T, Serraj K, Zimmer J. Oral cobalamin (vitamin B(12)) treatment. An update. Int J Lab Hematol. 2009 Feb; 31(1):1-8. Epub 2008 Nov 19.

7.  Thiel R.J., Natural Vitamins May Be Superior to Synthetic Ones. Medical Hypotheses, 2000; 55(6):461-469