Znaczenie niedoboru witaminy B12

Witamina B12 jest bardzo ważną do życia witaminą, która przyjmuje centralną rolę w procesach zachodzących w organizmie- każda komórka naszego ciała potrzebuje stale niewielkie ilości witaminy B12, żeby optymalnie funkcjonować. Z tego powodu wszystkie zwierzęta wyższego gatunku i ludzie mają zalecenie do pilnego suplementowania witaminy B12.

Witamina B12 ma ważne znaczenie dla syntezy DNA, podziału komórkowego, tworzenia krwi, dla metabolizmu hormonów i neuroprzekaźników, przy ochronie pasm nerwowych w rdzeniu kręgowym i w mózgu ( osłony mielinowe) oraz przy redukcji homocysteiny. Jeśli w organizmie brakuje witaminy B12, zdrowie człowieka w dłuższym terminie nie może być utrzymane, i występuje wiele pogłębiających się symptomów.

Powstawanie niedoboru witaminy B12

Niedobór witaminy B12 powstaje przeważnie poprzez zaburzenia wchłaniania oraz poprzez zwiększone zapotrzebowanie. Pogorszenie wchłaniania przez żołądek i jelita oraz podwyższona podatność na stres i zatrucia płynące z otoczenia prowadzą do tego, że w pożywieniu nie jest zapewniona wystarczająca ilość witaminy B12. Zwłaszcza przy wegetariańskim czy wegańskim sposobie odżywiania organizm jest szczególnie narażony  na niedobór, ponieważ poprzez żywność otrzymuje bardzo mało witaminy B12.

Przyczyn niedoboru witaminy B12 należy jednak głównie szukać w problemach żołądkowych i jelitowych oraz w nadmiernym obciążeniu organizmu stresem oraz substancjami szkodliwymi dla środowiska. Te objawy są  konsekwencjami szeroko rozpowszechnionych złych nawyków żywieniowych oraz generalnie niezdrowego trybu życia we współczesnym świecie, co często prowadzi do utrudnienia działania narządów trawiennych.

Istnienie niedoboru witaminy B12 najłatwiej można sprawdzić poprzez badanie poziomu witaminy B12 w moczu.  W tym przypadku mierzony jest poziom kwasu metylomalanowego (MMA) w moczu, który przy niedoborze witaminy B12 jest podwyższony. To badanie jest bardziej dokładne niż zwykłe badanie z krwi, które okazuje się być mało wyraziste.

Zapobieganie i leczenie niedoboru witaminy B12

Ze względu na skomplikowany mechanizm wchłaniania witaminy B12, w przypadkach nazwanych powyżej trudno jest pokryć zapotrzebowanie na tą witaminę tylko poprzez pożywienie. Z tego powodu istnieje potrzeba przyjmowania suplementów witaminy B12 w terapii niedoboru a także prewencyjnie.

Substancje czynne

Przez długi czas w terapii używano przede wszystkim sztuczną cyjanokobalaminę, która wykazuje niektóre wyraźne działania niekorzystne. Obecnie jest dostępnych na rynku wiele preparatów z naturalnymi formami witaminy B12 czyli metylokobalaminą, adenozylokobalaminą i hydroksokobalaminą, które w naszym organizmie występują w tej samej formie jak w suplementach.

Dawkowanie

Przyjęta dawka prewencyjna przy dawkowaniu ustnym wynosi 250 do 500 µg dziennie,  natomiast przy stwierdzonym niedoborze lub zwiększonym zapotrzebowaniu zalecana jest dawka 500 µg, jeśli są stwierdzone jednoznaczne symptomy wtedy dawka 1000 µg.

Przy bardzo dużym niedoborze  zalecana jest terapia początkowa ze zwiększoną dawką. W tym przypadku zaleca się przyjmowanie 5000µg dziennie przez 4 tygodnie.

Znajdź odpowiednie preparaty w internecie

Symptomy niedoboru witaminy B12

Witamina B12 spełnia pięć głównych funkcji w organizmie.  Reguluje i ma wpływ na następujące:

1. Synteza DNA ( -> podział komórkowy, produkcja krwi)
2. Metabolizm energetyczny(->produkcja energii w mitochondriach)
3. Metabolizm lipidowy( struktura membrany komórkowej, budowa osłon mielinowych, ochrona nerwów w centralnym systemie nerwowym i mózgu)
4. Synteza hormonalna i neuroprzekaźników
5. Odtruwanie(Homocysteina, cyjanek, tlenek azotu i wiele innych)

Na podstawie tych wielu funkcji witaminy B12,  jej niedobór może prowadzić do wielu częściowo ciężkich objawów zarówno cielesnych jak umysłowych, takich jak przemęczenie i depresja aż do ciężkiej anemii i uszkodzenia nerwów.

• Zaburzenia tworzenia neuroprzekaźników i hormonów może prowadzić do wahań nastroju i zaburzeń psychicznych i poznawczych.
• Zaburzenia wytwarzania krwi oraz w syntezie DNA może prowadzić do anemii złośliwej (niedokrwistość) oraz do ciężkiego pogorszenia metabolizmu.
• Wzrost poziomu homocysteiny może powodować choroby serca i krwiobiegu, uszkodzenia siatkówki i demencję krwiobiegu
• Uszkodzenia nerwów powodują niewyjaśnione bóle, paraliż, zaburzenia koordynacji.
• Demielinizacja rdzenia kręgowego prowadzi do symptomów podobnych do stwardnienia rozsianego.

Poniżej przedstawiamy zestawienie typowych oznak niedoboru witaminy B12. Symptomy te mogą występować pojedynczo lub w kombinacji ze sobą

Przegląd typowych objawów niedoboru witaminy B12. Przy  niektórych symptomach mogą też uczestniczyć inne przyczyny. Więcej informacji znajdziecie Państwo także w naszym artykule – symptomy niedoboru witaminy B12.

Przebieg niedoboru witaminy B12

Pomimo że niedobór witaminy B12 prowadzi długoterminowo do znacznych objawów, czasem trwa to bardzo długo, zanim ten niedobór zostanie wykryty. Dzieje się dlatego że od wystąpienia niedoboru do manifestacji ciężkich oznak cielesnych lub psychicznych może minąć nawet do 20 lat, w których nasz organizm cierpi na niski poziom tej witaminy a jednak przeważnie nie jest to rozpoznane.

Powodem tej sytuacji jest fakt, że wczesne oznaki niedoboru witaminy B12, takie jak zmęczenie, depresja i lekkie stany zapalne rzadko są przez lekarzy łączone z niedoborem tej witaminy. Przeważnie badania poziomu witaminy B12 w organizmie są wtedy przeprowadzane, gdy są już obserwowane ciężkie objawy późniejszego stadium niedoboru i pacjent cierpi od wielu lat na nierozpoznane lekkie symptomy które się rozwijają do ciężkich oznak cielesnych.

Ogólnie niedobór witaminy B12 przebiega w następujących etapach: (1)

1. Obniżenie poziomu witaminy B12 w surowicy krwi Poziom stężenia witaminy B12 we krwi obniża się poprzez zbyt niskie dawkowanie lub zaburzenia wchłaniania. Organizm zużywa wtedy tą witaminę z zapasów.
2. Wyczerpanie zapasów/ Opróżnienie komórek Kiedy magazyn witaminy B12 w wątrobie i komórkach ciała jest wyczerpany, poziom witaminy B12 we krwi obniża się powoli. Wtedy dochodzi do pierwszych ( nieprzyjemnych) symptomów i skutków niedoboru (takich jak problemy psychiczne, depresje, osłabienie, zmęczenie, obniżenie odporności, stany zapalne w jamie ustnej, itp.)
3. Zaburzenie funkcjonalno- metaboliczne Jeśli poziom witaminy B12 jest na bardzo niskim poziomie, wpływa to ujemnie na liczne funkcje organizmu. Synteza DNA jest także naruszona i wtedy poziom homocysteiny we krwi wzrasta znacząco, oraz zainfekowane zostają nerwy. Widoczne jest znaczące pogorszenie ogólnego samopoczucia i zdolności do działania, symptomy cielesne są bardziej widoczne.
4. Kliniczna manifestacja występują silne niedobory. Te niedobory mogą mieć bardzo poważne konsekwencje, ciężkie uszkodzenia nerwów są częściowo nieodwracalne i skutki niedoboru witaminy B12 mogą być śmiertelne- nawet w przypadku złośliwej niedokrwistości.

Jak szybko te stadia niedoboru przebiegają, zależy od ich przyczyn. Przy zaburzonym wchłanianiu witaminy B12 może w przeciągu kilku lat dojść do czwartego etapu niedoboru w zależności od okoliczności. Natomiast na przykład weganie przy zdrowym trybie odżywiania i w dobrym zdrowiu ogólnym mogą przez 20 lat przechodzić przez drugi i trzeci etap niedoboru, zanim wystąpią objawy silnego niedoboru.

 „Błędne koło“ – niedobór witaminy B12

Postępujący przebieg niedoboru witaminy B12 prowadził długi czas do przekonania, że człowiek może dobrze funkcjonować także z niewielką ilością witaminy B12. Aktualne studia wskazują raczej na to, ukryty niedobór witaminy B12 jest bardzo rozpowszechniony, natomiast rzadko rozpoznany. ( 2,3) Zwłaszcza objawy psychiczne, takie jak depresja, mogą wyprzedzać o lata inne skutki niedoboru dla ludzkiego organizmu, które niestety często nie są w porę rozpoznane i połączone z niedoborem witaminy B12.

Rozwój niedoboru witaminy B12 ma charakter błędnego koła poprzez związek obiegu przemiany materii: przy niedoborze występują częściowo symptomy, które dodatkowo utrudniają zdolność przyswajania witaminy B12- przez co znowu objawy niedoboru się pogłębiają i zdolność przyswajania tej witaminy w efekcie dalej się pogarsza.

To błędne koło powinno dzięki terapii zostać możliwie szybko przerwane, co można uzyskać na przykład dzięki bardzo wysokiej dawce początkowej, która powinna uzupełnić w krótkim czasie zapasy witaminy B12.

Przyczyny niedoboru witaminy B12

Przyczyny niedoboru witaminy B12 mogą być podzielone na trzy główne obszary:

1. Odżywianie i niedobór witaminy B12

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 z pożywienia jest liczone na 3 mikrogramy ( może się różnić w zależności od wieku, płci i sytuacji). Dlatego niewystarczające podawanie witaminy B12 z pożywieniem może z czasem prowadzić do jej niedoboru– na przykład z powodu nieurozmaiconej diety lub czysto wegetariańskiego czy wegańskiego sposobu odżywiania. ( 4)

Poprzez bakterie jelitowe witamina B12 jest produkowana w ludzkim przewodzie pokarmowym- w dużej części niestety w jednym miejscu, w którym ta wartościowa witamina nie może być przyswojona i dlatego niezużyta zostaje wydalona z kałem. Zaopatrzenie w witaminę B12 poprzez bakterie własnego organizmu jest możliwe tylko pod określonymi warunkami, dlatego prawie wszyscy ludzie mają wskazania do przyjmowania witaminy B12 w pożywieniu.

Ta witamina nie jest niestety dostępna w każdej formie: witamina B12 jest produkowana wyłącznie przez mikroorganizmy i jest obecna w różnym stężeniu w żywności pochodzenia zwierzęcego, natomiast w żywności pochodzenia roślinnego jest prawie nieobecna. Z tego powodu weganie i wegetarianie powinni szczególnie dbać o przyjmowanie witaminy B12.

Grupy ryzyka – niedobór witaminy B12 i odżywianie:

• Wegetarianie
• Weganie

2. Podwyższone zużycie witaminy B12( np. stres)

W sytuacjach stresowych wzrasta silnie zapotrzebowanie na witaminę B12.  Przez stres rozumiemy wszystkie fazy cielesnego i duchowego obciążenia, takie jak ciężka praca fizyczna, hałas, sport wyczynowy, sytuacje obciążające psychiczne i duchowo, strach, zmartwienie, smutek, zawód miłosny, zmiany duchowe i kryzysy lub silne działanie immunologiczne z powodu infekcji.

Zwiększone zapotrzebowanie tłumaczy się poprzez dwa rodzaje okoliczności. Z jednej strony sytuacje stresowe utrudniają bardzo przyswajanie witaminy B12, ponieważ organy trawienne są wtedy słabiej ukrwione i zmienia się proporcja kwasu żołądkowego do enzymów. Z drugiej strony witamina B12 jest potrzebna do produkcji noradrenaliny i innych hormonów takich jak serotonina.

Rezerwy witaminy B12 są szybko zużywane z powodu wysokiego wyrzutu noradrenaliny w wielu sytuacjach stresowych. Przy niewystarczającym dawkowaniu witaminy B12 powstaje wtedy niedobór.

Znacząco zwiększone zapotrzebowanie powstaje także podczas ciąży i przy karmieniu piersią – w tym przypadku bardzo ważna jest suplementacja, ponieważ niedobór bardzo wpływa na rozwój dziecka i może spowodować nieodwracalne szkody. (5)

Duża ilość witaminy B12 jest zużywana przy obciążeniu truciznami. Taka sytuacja występuje na przykład u palaczy, ponieważ witamina B12 neutralizuje cyjanek zawarty w dymie tytoniowym. ( 6) Szczególnie poważna jest sytuacja w przypadku narkozy całkowitej- przy neutralizacji używanych w tym przypadku związków azotu zużywana jest tak duża ilość witaminy B12, że jeśli organizm ma jej małe zasoby,  to w konsekwencji bezpośrednio może powstać ciężki jej niedobór. (7) Do znaczącego zużycia witaminy B12 dochodzi także przy tak zwanym stresie oksydacyjnym- czyli obciążeniu rodnikami azotu.

Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B12- grupy ryzyka:

• kobiety w ciąży i karmiące
• ludzie mający duże obciążenie stresem
• sportowcy
• palacze
• osoby po operacjach
• obciążenie przez trucizny środowiskowe i metale

3. Zaburzone wchłanianie witaminy B12

Przy zaburzeniach wchłaniania organizm ludzki  nie może przyjmować tej witaminy, nawet jeśli jest ona podawana w wystarczająco dużej ilości. Powodami tego mogą być na przykład infekcje i stany zapalne w żołądku i jelitach lub wzajemne oddziaływanie na siebie przyjmowanych lekarstw.  Witamina B12 może być przyjmowana tylko przez śluzówkę jamy ustnej oraz dolny odcinek jelita cienkiego, tak zwane jelito kręte. W tym celu jest niezbędna specjalna glikoproteina, tak zwany czynnik wewnętrzny ( intrinistic factor), który jest tworzona poprzez komórki pokrywające żołądek. Bez tego czynnika wewnętrznego są przyswajane tylko niewielkie ilości witaminy B12 poprzez dyfuzję pasywną, dlatego w takim przypadku niezbędne są bardzo duże dawki witaminy B12 żeby zabezpieczyć jej zapotrzebowanie.

Zdrowie żołądka i jelit jest z tego powodu bardzo ważne dla przyjmowania witaminy B12 a różne choroby organów jelitowo- żołądkowych mogą silnie upośledzać wchłanianie tej witaminy. W krajach wysoko uprzemysłowionych ze względu na złe nawyki żywieniowe tego rodzaju choroby są rozpowszechnione. Z tego powodu zaburzenia wchłaniania witaminy B12 są także dużo częściej spotykane.

Szczególnie godny zauważenia jest fakt, że już lekkie zaburzenia śluzówek redukują znacznie zdolność wchłaniania witaminy B12, co w efekcie łatwo prowadzi do powolnego niedoboru. Zgodnie z aktualnymi badaniami w większości zachorowań związanych z niedoborem witaminy B12 ich przyczyną jest zaburzana zdolność przyswajania- ze względu na nieżyt żołądka i zaburzenia śluzówki żołądka i jelit.

Aktualnie nie można stwierdzić jaki jest związek przyczynowo- skutkowy pomiędzy sposobem odżywiania i przyswajania, ze względu na fakt, że te dane silnie się między sobą różnią.

Możliwe przyczyny zaburzeń wchłaniania witaminy B12:

Jak często występuje niedobór witaminy B12?

Częstotliwość występowania niedoboru witaminy B12 u ludności nie jest do tej pory wystarczająco zbadana.  Z jednej strony nie ma aktualnie jednoznacznego procesu badania niedoboru tej witaminy, a z drugiej strony zaopatrywania na punkt, od którego istnieje niedobór witaminy B12 znacznie różnią się między sobą.

Wielu naukowców jest zdania, że utarte wartości graniczne stanu witaminy B12 w organizmie są ustalone na zbyt niskim poziomie i rzeczywiste rozpowszechnienie niedoboru jest z tego powodu na dużo wyższym poziomie. Niedobór jest definiowany aktualnie poprzez lustro serum witaminy B12 ( koncentracja witaminy B12 we krwi) na poziomie poniżej 200 pg/mol. Aktualnie duża część naukowców wychodzi z założenia, że ostry niedobór należy stwierdzić już od wartości w serum poniżej 350 pg/mol. Nowe studia naukowe postulują nawet, żeby realistycznie ustalić wartość graniczną na poziomie 500-600 pg/mol, tak jak polecają między innymi badania naukowe Mitsuyama i Kogoh (8), Tiggelen (9) oraz David Brownstein. (10)

Zgodnie z tą utartą, zaniżoną definicją niedoboru witaminy B12 zakłada się, że około 2-7 procent młodych ludzi i 14-40 procent ludzi starszych cierpi na niedobór tej witaminy. ( 12-14) Szczególnie narażeni są tutaj obok ludzi starszych także wegetarianie i weganie: studia naukowe pokazują wyniki, z których wynika że 20-70 procent wegetarian oraz 60-90 procent wegan cierpi na ostry niedobór witaminy B12. ( 14-17)

Mając na myśli dyskusję o wartościach granicznych niedoboru, te wszystkie dane leżą prawdopodobnie dużo poniżej rzeczywistego poziomu niedoboru witaminy B12. W badaniu naukowym Uniwersytetu Tufts ( Tufts University) o nazwie  Framingham Heart Study zbadano 3000 uczestników, przy założeniu wartości granicznej na poziomie 350 pg/mol, stwierdzono u 39 procent badanych zbyt niskie wartości witaminy B12. (18) Niedobór witaminy B12 zgodnie z wynikami tego studium naukowego dotyczył więcej niż jedną trzecią społeczeństwa- co jest znacząco wyższą wartością niż ogólnie przyjęte 2-7 procent.

Studia naukowe z lat 2013 i 2014 wykazywały nawet u 80 procent badanych wartości witaminy B12 na poziomie poniżej 300 ng/ml- co wskazuje na utajony niski poziom witaminy B12 u dużej części społeczeństwa. ( 18, 19)

Grupy ryzyka niedoborem witaminy B12: kto jest zagrożony?

Badania naukowe, takie jak powyżej wymienione studium wykazują, że niedobór witaminy B12 może występować u wszystkich grup wiekowych, oraz zarówno u osób jedzących mięso jak i u wegan/ wegetarian. Poszczególne grupy społeczne są szczególnie narażone, żeby cierpieć na niedobór witaminy B12:

• Weganie i wegetarianie
• Osoby starsze powyżej 50 roku życia
• Osoby z problemami żołądkowymi i jelitowymi
• Palacze i osoby pijące dużo kawy
• Osoby przyjmujące określone leki ( zobacz powyżej)
• Alkoholicy i uzależnieni od narkotyków

Niedobór witaminy B12: badanie i diagnoza

Aktualnie na istnieje żadna wiarygodna metoda diagnozowania niedoboru witaminy B12.  W użyciu są następujące techniki do badania jej poziomu:

Badanie z surowicy krwi przez długie lata badano niedobór witaminy B12 poprzez określenie jej poziomu we krwi. Ta metoda okazała się jednak mało miarodajna, ponieważ badanie serum uwzględnia także formy witaminy B12, które są dla organizmu nieużyteczne analogi (pochodne) witaminy B12.

Interpretacja wyników badania w Niemczech:

W ostatnim czasie są używane też inne formy badania:

Badanie Holo-TC  mierzy wiarygodnie rzeczywistą ilość witaminy B12  biologicznie używaną we krwi,  nie daje jednak informacji o poziomie witaminy B12 w komórkach i magazynach organizmu.  Badanie Holo- TC jest najwcześniejszym miernikiem niedoboru.

Badanie homocysteiny Mierzy poziom homocysteiny we krwi, którzy jest podwyższony przy niedoborze witaminy B12.  Inne czynniki mogą także podwyższać poziom homocysteiny, dlatego najczęściej to badanie jest robione w połączeniu z badaniem surowicy.

Badanie moczu MMA ( Kwas metylomalonowy), przy niedoborze witaminy B12 w komórkach organizm ludzki produkuje zwiększoną ilość kwasu metylomalonowego ( MMA). Poziom tego kwasu można zmierzyć we krwi i w moczu, co daje wiarygodne dane na temat niedoboru witaminy B12. To badanie jest najłatwiejsze i obecnie jest polecane przez wielu naukowców jako najlepsza metoda.

Badanie oddechu Naukowcy z Uniwersytetu Floryda opracowali test oddechu, który sprawdza poziom witaminy B12 poprzez zawartość CO2 w wydychanym powietrzu. To badanie jest aktualnie jeszcze w fazie testów. (19)

Terapia niedoboru witaminy B12

Zarówno przy zaburzeniach przyswajania, jak i przy niewystarczającym suplementowaniu z pożywieniem, a także przy niedoborze uwarunkowanym stresem, terapia niedoboru witaminy B12 polega na zaaplikowaniu preparatów z witaminą B12. W zależności od poziomu niedoboru terapia przebiega zgodnie z poniższym schematem.

Preparaty z witaminą B12 mogą zawierać różne formy tej witaminy jako substancje czynne, które wykazują specyficzne zalety i wady. Generalnie zaleca się, żeby unikać syntetycznej cyjanokobalaminy i zamiast niej stosować naturalne formy hydroksokobalaminę, adenozylokobalaminę i metylokobalaminę.

Więcej informacji na temat różnic pomiędzy poszczególnymi substancjami czynnymi można znaleźć w artykule formy witaminy B12.

Niedobór witaminy B12- czy zastrzyki są konieczne?

Przy bardzo niskim poziomie witaminy B12 lub bardzo silnych objawach niedoboru jest stosowana kuracja odbudowująca poprzez zastrzyki lub wlewki ( infuzje), w celu szybkiego usunięcia niedoboru i aby uzupełnić zapasy w organizmie. Dawka przyjmowana w ten sposób jest wyższa, niż przy preparatach przyjmowanych doustnie, aby zapasy witaminy B12 w organizmie zwiększyły w ten sposób swój poziom.

Przy odpowiednio wysokiej dawce (1000-5000µg) preparaty doustne dają bardzo podobne wyniki jak stosowanie zastrzyków. Preparaty doustne są z tego powodu wystarczające i są obecnie polecane nawet przy rozwiniętej anemii, ponieważ można dzięki ich stosowaniu ich wysokiej dawce uzyskać prawie taką samą skuteczność jak przy zastrzykach.

Przy wyborze preparatu powinny być brane pod uwagę różne kryteria:

1. Substancja czynna
2. dawkowanie
3. forma podawania (tabletki, kapsułki, spray),
4. substancje dodatkowe

Porady na temat wyboru właściwego preparatu znajdziemy w artykule preparaty witaminy B12.

Jaka substancja czynna przy niedoborze witaminy B12?

Witamina B12 występuje w różnych formach, które w organizmie mają różnorodne drogi przemiany materii i z tego powodu rozwijają różnorodne działania. Duże znaczenie mają oba bioaktywne enzymy witaminy B12. To są postacie witaminy B12, które wypełniają w organizmie istotne funkcje w różnych reakcjach: metylokobalamina i adenozylokobalamina.

Obie formy koenzymu mają całkowicie niezależne efekty i działają w różnych miejscach ludzkiego ciała: metylokobalamina działa w cyklu metylacji w cytoplazmie, adenozylokobalamina działa w cyklu cytrynianu w mitochondriach. Człowiek potrzebuje obu tych koenzymów, żeby pozostać zdrowym.

Człowiek przyjmuje w sposób naturalny z pożywieniem trzy różne rodzaje kobalaminy: koenzymy metylokobalamina, adenozylokobalamina i jej naturalny etap wstępny hydroksokobalamina. Sama hydroksokobalamina nie jest zaangażowana bezpośrednio w procesy przemiany materii, może jednak z jednej strony być przeobrażona w oba koenzymy i jest z drugiej strony ważnym środkiem odkażającym. Dodatkowo ta forma jest magazynowana szczególnie długo we krwi.

Teoretycznie wszystkie formy witaminy B12 mogą być przeobrażone jedna w drugą.  W idealnym przypadku skład preparatów witaminy B12 kieruje się naturalnym składem tej witaminy w artykułach spożywczych i dostarcza mieszankę wszystkich ważnych form witaminy B12. ( 21)

Test i porównanie powszechnie stosowanych preparatów witaminy B12 znajduje się w naszym artykule: test preparatów witaminy B12.

Niedobór witaminy B12 i właściwe dawkowanie

W tabeli powyżej odnośnie terapii witaminą B12 znajdują się ogólne wskazówki  co do jej dawkowania. Poniżej jeszcze kilka wyjaśnień:

Przy  niewystarczającym przyjmowaniu – na przykład ze względu na wegański sposób odżywiania- powinny być początkowo przyjmowane większe dawki (~ 1000 µg), żeby uzupełnić zapasy w organizmie. Następnie można przejść do dawki kryjącej dzienne zapotrzebowanie, przy czym witamina B12 też powinna być tutaj podawana w większej dawce, ponieważ nie cała przyjmowana dawka jest wchłaniana. Zalecana dawka bazowa do pokrycia zapotrzebowania na witaminę B12 przy pojedynczej dawce leży przy normalnym zapotrzebowaniu na poziomie 250 µg a przy zwiększonym zapotrzebowaniu wynosi 500 µg.

Przy zaburzeniach wchłaniania ważnym punktem terapii oprócz przyjmowania preparatów witaminy B12 jest jednocześnie poszukiwanie przyczyn tych zaburzeń. Do czasu określenia przyczyny zaburzeń wchłaniania, należy przyjmować witaminę B12 w wysokich dawkach. W przypadku stosowania doustnego tabletek B12 lub kapsułek, ta wartość wynosi pomiędzy 500 – 1000 µg/ dziennie.

Przy zwiększonym zapotrzebowaniu i u osób starszych zaleca się także dawkę dzienną na poziomie 500 – 1000 µg.

Więcej informacji na temat dawkowania preparatów witaminy B12 znajdziemy w naszym artykule dawkowanie witaminy B12.

Bibliografia:

1. V Herbert Staging vitamin B-12 (cobalamin) status in vegetarians. Am J Clin Nutr May 1994 59: 1213S-1222S
2. Koenig V, Stanga Z, Zerlauth M, Bernasconi L, Risch M, Huber A, Risch L. Prevalence of vitamin B(12) depletion and deficiency in Liechtenstein. Public Health Nutr. 2014 Feb;17(2):241-7.
3. B. Zappacosta, S. Persichilli, L. Iacoviello, A. Di Castelnuovo, M. Graziano, J. Gervasoni, E. Leoncini, G. Cimino, P. Mastroiacovo, Folate, vitamin B12 and homocysteine status in an Italian blood donor population, Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, Volume 23, Issue 5, May 2013, Pages 473-480, ISSN 0939-4753,
4. Pawlak R, Lester SE, Babatunde T. The prevalence of cobalamin deficiency among vegetarians assessed by serum vitamin B12: a review of literature. Eur J Clin Nutr. 2014 May;68(5):541-8. doi: 10.1038/ejcn.2014.46. Epub 2014 Mar 26. Review.
5. Allen, Lindsay H. Vitamin B12 metabolism and status during pregnancy, lactation and infancy. In: Nutrient Regulation during Pregnancy, Lactation, and Infant Growth. Springer US, 1994. S. 173-186.
6. Forsyth JC, Mueller PD, Becker CE, Osterloh J, Benowitz NL, Rumack BH, Hall AH. Hydroxocobalamin as a cyanide antidote: safety, efficacy and pharmacokinetics in heavily smoking normal volunteers. J Toxicol Clin Toxicol. 1993;31(2):277-94.
7. Flippo TS, Holder WD, Jr. Neurologic Degeneration Associated With Nitrous Oxide Anesthesia in Patients With Vitamin B12 Deficiency. Arch Surg. 1993;128(12):1391-1395.
8. Mitsuyama Y, Kogoh H (1988). Serum and cerebrospinal fluid vitamin B₁₂ levels in demented patients with CH3-B₁₂treatment–preliminary study. Jpn. J. Psychiatry Neurol. 42 (1): 65–71.
9. VanTiggelen CJM, Peperkamp JPC, TerToolen JFW. (1983). Vitamin-B12 levels of cerebrospinal fluid in patients with organic mental disorder. Journal of Orthomolecular Psychiatry (12): 305–11.
10. Dr. David Brownstein: Vitamin B12 for Health, Medical Alternatives Press (2012)
11. Dali-Youcef N, Andrès E. An update on cobalamin deficiency in adults. QJM. 2009 Jan;102(1):17-28. doi: 10.1093/qjmed/hcn138. Epub 2008 Nov 5. Review. PubMed PMID: 18990719.
12. Yao Y, Yao SL, Yao SS, Yao G, Lou W. Prevalence of vitamin B12 deficiency among geriatric outpatients. J Fam Pract. 1992 Nov;35(5):524-8. PubMed PMID: 1331288.
13. Clarke R, Refsum H, Birks J, Evans JG, Johnston C, Sherliker P, Ueland PM, Schneede J, McPartlin J, Nexo E, Scott JM. Screening for vitamin B-12 and folate deficiency in older persons. Am J Clin Nutr. 2003 May;77(5):1241-7. PubMed PMID: 12716678.
14. Pennypacker LC, Allen RH, Kelly JP, Matthews LM, Grigsby J, Kaye K, Lindenbaum J, Stabler SP. High prevalence of cobalamin deficiency in elderly outpatients. J Am Geriatr Soc. 1992 Dec;40(12):1197-204. PubMed PMID: 1447433.
15. Herrmann W, Obeid R, Schorr H, Geisel J. Functional vitamin B12 deficiency and determination of holotranscobalamin in populations at risk. Clin Chem Lab Med. 2003 Nov;41(11):1478-88. PubMed PMID: 14656029.
16. Herrmann W, Geisel J. Vegetarian lifestyle and monitoring of vitamin B-12 status. Clin Chim Acta. 2002 Dec;326(1-2):47-59. Review. PubMed PMID: 12417096.
17. Herrmann W, Schorr H, Obeid R, Geisel J. Vitamin B-12 status, particularly holotranscobalamin II and methylmalonic acid concentrations, and hyperhomocysteinemia in vegetarians. Am J Clin Nutr 2003;78:131–6.
18. Judy McBride (2). „B12 Deficiency May Be More Widespread Than Thought“. Agricultural Research Service. United States Department of Agriculture. Retrieved 2 July 2012.
19. Wagner DA, Schatz R, Coston R, Curington C, Bolt D, Toskes PP. A new 13C breath test to detect vitamin B12 deficiency: a prevalent and poorly diagnosed health problem. J Breath Res. 2011 Dec;5(4):046001. doi: 10.1088/1752-7155/5/4/046001. Epub 2011 Jun 23. PubMed PMID: 21697586; PubMed Central PMCID: PMC3204151.
20. Eussen SM, de Groot LM, Clarke R, et al. Oral Cyanocobalamin Supplementation in Older People With Vitamin B12 Deficiency: A Dose-Finding Trial. Arch Intern Med. 2005;165(10):1167-1172. doi:10.1001/archinte.165.10.1167.
21. Thakkar, K., & Billa, G. (2015). Treatment of vitamin B12 deficiency–Methylcobalamine? Cyancobalamine? Hydroxocobalamin?—clearing the confusion. European journal of clinical nutrition, 69(1), 1-2.